آنچه یک مترور باید بداند

مترور شرکت اصلی، تصمیماتی را به وسیله شرکت‌های پیمانکار فرعی اتخاذ شده، بررسی می‌کند. در طول عملیات متره، مترور تصمیماتی درمورد تجهیزات مورد نیاز، زمان کارکرد، اندازه و عملیات فیزیکی در محل اتخاذ می‌کند. مواردی مانند: مواد زاید(نخاله‌ها)، تغییر شرایط آب و هوا، تأخیر در ناوگان حمل و نقل و سایر پارامترها که باعث بالا رفتن قیمت می‌شود. در پایان،‌ مترور برای کل پروژه تعیین هزینه می‌کند که این عمل، باید شامل هزینه‌های نیروی کار، ‌تجهیزات مواد، ‌پیمان‌های فرعی، بالاسری،‌ مالیات‌ها،‌ بیمه‌ها، افزایش نرخ مواد (تورم) و سایر موارد که در هزینه پروژه تأثیر دارند،‌ باشد. آن‌گاه مسؤول متره و برآورد طرحی را تسلیم کارفرما می‌نماید. مترورهای ساختمانی ممکن است به وسیله معماران پروژه با کارفرمایان برای برآورد هزینه‌ها یا نشان دادن هزینه واقعی نسبت به هزینه پیشنهادی خاص برای توسعه پروژه یا کارفرمایان برای برآورد هزینه واقعی یا نشان دادن هزینه پیشنهادی خاص برای توسعه پروژه دعوت به کار شوند در شرکت‌های ساختمانی بزرگ بیش از یک مترور مورد نیاز است. که هریک در زمینه‌ای خاص فعالیت دارند. به عنوان مثال یک مترور فقط هزینه‌های الکتریکی و دیگری هزینه‌های حفاری،‌ بتن و سایر موارد را برآورد می‌کند. در کارخانه‌ها، مترورها معمولاً به قیمت‌های مهندسی،‌ هزینه‌ای(مالی) و پولی ارجاع می‌یابد. هدف مترور در کارخانه‌ها، برآورد دقیق هزینه مربوط به تولید است. این کار وقتی ایجاد می‌شود که مسؤول یک کارخانه بخواهد هزینه تولید و راه‌اندازی یک محصول یا طراحی مجدد وو کلی محصول دیگری را بداند.

به عنوان مثال وقتی که هدف،‌ توسعه ایجاد یک محصول جدید باشد، مترورها باید ابتدا با مهندسین در ارتباط باشد. ابتدا باید مراحل کار و نقشه‌ها برای تعیین اپراتور ماشین‌آلات،‌ وسایل و تجهیزات مقیاس‌های کار و مواد مورد نیاز مورد بازبینی و بررسی دقیق قرار گیرد. آن‌گاه مترور باید موارد را به اندازه کافی هستند یا باید خریداری و تهیه گردند. بعد از انجام این کار مترور تحقیقات اولیه را درمورد اطلاعات قیمت‌ها با توجه به قابلیت و پتانسیل موجود شروع کند.

مرحله بعدی تعیین هزینه تولید هریک از اجزای محصول است. برخی تولیدات با تکنولوژی بالا نیاز به در نظر گرفتن تعداد زیادی برنامه رایانه‌ای در طول فاز تولید دارد. برآورد هزینه نرم‌افزارها با سرعت عملیات برآورد را انجام می‌دهد سنگین است. طبق گزارش‌ها،‌در حال حاضر بسیاری در حال توسعه هستند. یکی از مشکل‌ترین مترورها در این زمینه دارای تخصص خاصی هستند و صرفاً به این امر اشتغل دارند. سپس مترور جدول زمان مرحله و یک منحنی آموزشی را تهیه می‌کند.

جدول زمان، نشان‌دهنده زمان مورد نیاز برای مراحل طراحی،‌ ساخت، فرایند تصحیح (یافتن و تصحیح مشکلات) تولید قطعات،‌مونتاژ(سرهم بندی) و تست است. منحنی آموزش،‌ نشان دهنده نرخ رو به بهبود تولید توسط کارگرها به واسطه تمرین در امر تولید است. منحنی آموزش، نشان دهنده نرخ رو به بهبود تولید توسط کارگرها به واسطه تمرین در امر تولید است. این منحنی به منحنی کاهش معروف است. زیرا بسیاری از مشکلات اعم از تغییر سیستم مهندسی، کار مجدد، کسری قطعات و کم‌کاری اپراتور‌ها باعث تقلیل تعداد واحدهای تولید می‌گردد.

با استفاده از این اطلاعات، ‌مترور می‌تواند تعداد ساعات استاندارد لازم برای تولید قطعات خاص را محاسبه نمایید. سپس ساعات کار استاندارد، به ارزش پولی تبدیل می‌شود تا به واسطه آن، پارامترها و فاکتور‌هایی که برای نخاله‌ها بالاسری و سوددهی تا رسیدن به هزینه‌ای واحد مشخص شوند. آن‌گاه مترور هزینه خرید قطعات را با هزینه تولید شرکت مقایسه می‌کند تا مشخص شود که کدام‌یک ارزان‌تر و مقرون به صرفه‌تر است. رایانه‌های نقش بسیار مهمی و اساسی را در این زمینه بازی می‌کنند. زیرا پروسه برآورد مجموعه‌ای از یک‌سری محاسبات ریاضی پیشرفته است که نیاز به تکنیک‌های ریاضی پیچیده‌‌ای دارد. به عنوان مثال،‌ انجام دادن آنالیز پارامتری(عملیاتی برای برآورد هزینه در واحد پایه،‌ برای موارد اختصاصی مورد نیاز پروژه) پارامترهایی که باید برای تخمین و برآورد هزینه در نظر گرفته شود،‌ بسیار بیش‌تر از سایر پروژه‌هاست که این امر توسط کامپیوتر میسر است. اما از کامپیوتر نیز برای تمامی برآوردها نمی‌توان سود جست. زیرا آن‌ها تنها وقتی به کمک مترور می‌آیند که عملیات حجیم و خسته‌کننده‌،‌ با ترکیبی منظم، تکراری و زمان‌بر باشد.

کامپیوتر آنالیز کلمات(processing world) و نرم‌افزار spread sheet برای تولید اسناد ضروری نتایج برآورد هزینه است و به مترور اجازه می‌دهد وقت بیش‌تری را روی مطالعه و آنالیز پروژه بگذارد. نهادهای پژوهش کنترل تولید، هزینه و آنالیز قیمت که برای شرکت‌های دولتی کار می‌کنند، ممکن است هزینه‌های هنگفتی را برآورد هزینه طبق وظایف تعریف شده‌شان صرف کنند. به علاوه وظیفه رهبری ساختمانی ممکن است شامل برآورد هزینه نیز باشد.

شرایط کار

 هرچند مترورها اکثر دقت خود را در اداره کار صرف می‌کنند،‌اما مترورهای ساختمان باید به طور مرتب از محل کار بازدید داشته باشند که این محیط می‌تواند آلوده به خاک و در برخی موارد خطرناک نیز می‌باشد. مشابه این،‌مترورهای کارخانجات اغلب اوقات خود را در سوله‌های کارخانه که صدای ناهنجاری دارند سپری می‌کنند. علاوه بر این،‌ احتمال سفرهای متداول از شرکت به کارگاه‌های فرعی و وابسته زیاد است. هم‌چنین مترورها به‌طور معمولی 40 ساعت در هفته کار می‌کنند و اضافه کار نیز رایج است. آن‌ها اغلب در زیر فشار و استرس فعالیت دارند. خصوصاً اگر قرار باشد تصمیمی را سریع اتخاذ کنند. یک برآورد غیر صحیح و بی‌دقت می‌تواند باعث از دست دادن یک فرصت طلایی برای پیشنهاد و یا از دست دادن مقادیر هنگفتی از سرمایه گردد. 

آموزش و پیشرفت

تلاش‌های مورد نیاز برای برآورد هزینه به واسطه نوع صنعت متفاوت است. در صنعت ساختمان، کارفرماها اشخاص را با توجه به قابلیت آن‌ها مانند مدیریت ساختمان، علم ساخت،‌ مهندسی یا معماری برمی‌گزینند. هرچند اغلب،‌ مترورهای ساختمانی،‌ در تجربه ساخت،‌ سود کار در صنعت، دوره آموزشی شرکت تعاونی و برنامه‌های آموزشی در نظر گرفته نمی‌شوند.

با این حال، ‌داوطلبان با یک دانش تمام از مواد ساختمانی هزینه و روش‌های اجرا در یک ساختمان بزرگ تا کارهای الکتریکی،‌ سیستم‌های لوله‌کشی یا کارهای بنایی رقابت شدید دارند.

مترورها باید توانایی و قابلیت ریاضی را نیز داشته باشند. قابلیت انجام آنالیز سریع، مقایسه و تفسیر جزییات،‌ وجود برخی اطلاعات ناقص و ضعیف و نیز امکان اتخاذ یک تصمیم صحیح و بدون اشتباه، بر پایه همین اطلاعات، از جمله توانایی‌های آنان است.

ادعا بر اطمینان کامل در انجام صحیح کار می‌تواند در پشتیبانی نتیجه و استنتاج بسیار مؤثر باشد و نیز ارتباط قوی و مهارت فردی نیز اهمیت به سزایی دارد. 

زیرا اغلب اوقات مترورها جدای از تیم پروژه کار می‌کنند که همین تیم شامل مدیر پروژه، کارفرماها، مهندسین و طراحان حرفه‌ای است. آن‌ها اغلب نیاز به دانستن علم کامپیوتر نظیر پردازش کلمات و نرم افزار spread sheet دارند.

در برخی موارد آشنایی با نرم‌افزارهای مخصوص برآورد و یا مهارت‌های برنامه‌نویسی خاص نیاز است. با وجود این پیش زمینه، مترورها در طی حرفه خود به بیش‌ترین آموزش دست می‌یابند. زیرا هر شرکت روش خاص خود را برای برآورد دارد. 

تازه واردها با کمک یک مترور با تجربه با مراحل کار آشنا می‌شوند. آن‌ها ابتدا با مطالعه مشخصات ساختمان و نقشه‌های موجود با ظاهر کار آشنایی پیدا می‌کنند. آن‌گاه با کمک یک مترور با تجربه، ‌به محل پروژه یا ساختمان رفته و کارآموزی خود را با اندازه گیری و متره کردن و سایر کارهای منظم و تنظیم شده شروع کار می‌کنند. همان‌طوری که دانش آن‌ها افزوده می‌شود، ‌مترورها می‌آموزند که چگونه مقادیر موجود را در جدول‌بندی و قیمت مناسب مواد را انتخاب نمایند.

برای بسیاری از مترورها پیشرفت در کار نمادری از انتخابشان در سمت بالاست. برخی به جایگاه مدیریتی منتقل می‌شوند. مانند مدیریت پروژه برای یک شرکت ساختمانی نو یا مدیریت قسمت مهندسی در یک کارخانه.

بقیه نیز ممکن است در شرکت مشاور مشغول به کار گردند که در واقع سرویس‌دهی برآورد در اجرای کارهای دولتی و یا شرکت‌های ساختمانی دیگر را فراهم می‌رساند. در بسیاری از دانشگاه‌ها  و کالج‌ها، متره قسمتی از دوره تحصیلی مهندسی عمران، مهندسی ضایع و مدیریت ساخت یا تکنولوژی مهندسی ساخت را شامل می‌شود.

شرکت‌هایی که نمایندگی مترورها هستند،‌ مانند اتحادیه پیشرفت مهندسی هزینه (بین‌المللی AACE ) و جامعه برآورد هزینه و آنالیز (SCEA) توسعه برنامه‌ها به دانش‌آموزان‌، مترورها در حال آموزش و با تجربه‌ها،‌ این امکان را می‌دهد که در جریان تغییرات مؤثر در این حرفه قرار بگیرند.

دوره‌های مخصوص و برنامه‌هایی در زمینه تکنیک‌ها و روش‌های برآورد هزینه اغلب وسیله بسیاری از مدارس، کالج‌ها و دانشگاه‌ها پیشنهاد می‌گردد. گواهی‌نامه تخصصی می‌تواند برای مترورها با ارزش باشد. زیرا سندی است برای شناسایی حرفه‌ای تجربه و صلاحیت مترورها. در برخی موارد، افراد برای استخدام نیاز به این گواهی‌نامه پیدا می‌کنند. هر دو شرکت AACE بین‌الملل و SCEA برنامه اعطای گواهی‌نامه را رهبری می‌نماید. برای دریافت این گواهی‌نامه، مترورها باید بین 2 تا 8 سال تجربه داشته باشند و نیز یک آزمون را هم پشت سر بگذارند.

استخدام

در سال 2004 در حدود 198000 توسط مترورها ایجاد شد که از این مقدار، 58 درصد آن مربوط به مترورهای صنعتی و 17 درصد آن مترورهایی بودند که در کارخانجات مشغول به کار بودند و مابقی در طیف وسیعی در سایر رشته‌های صنعتی به کار اشتغال داشتند. مترورها در کل کشور مشغول به کار بودند و مابقی در طیف وسیعی در سایر رشته‌های صنعتی به کار اشتغال داشتند. مترورها در کل کشور مشغول از داخلی نزدیک به مراکز بزرگ تجاری، صنعتی و حکومتی در شهرها گرفته تا نواحی خارج از شهر که رشد و توسعه سریعی دارند.

چشم انداز این حرفه

استخدام سراسری مترورها به نظر می‌رسد که از رشد بیش‌تر از حد میانگین برای تمامی مشاغل در سال 2014 برخوردار است. با بازتر شدن فضای اقتصادی و پیشرفت  آن جای شکی نیست که کارخانجات نیاز به جانشین کردن کارمندان خود خواهند داشت. آینده از آن مترورهای با تجربه و آن‌هایی خواهد بود که مدرک دانشگاهی معتبر دارند.

استخدام در صنعت ساختمان نیز رشد می‌کند. بیش‌ترین استخدام مترور را خواهد داشت. ساختن و تعمیر بزرگراه‌ها،‌ خیابان‌ها،‌ پل‌ها و فرودگاه‌ها، سیستم دفع فاضلاب و سیستم‌های مربوط به قدرت و انتقال برق،‌ تقاضاهای زیادی را از مترورها خواهد داشت. دورنمای شغلی در ساختمان برای مترورهایی که مدرکی در مدیریت و یا علم ساخت یا مهندسی و یا معماری دارند و یا کسانی که تجربه کاری بالایی در قسمت‌های مختلف ساختمان اندوخته‌اند بهتر خواهد بود.

استخدام مترورها در کارخانه‌ها نیز رشد خواهد کرد. اما نه به اندازه صنعت ساختمان، آن‌ها به کارگیری مترورها را برای شناسایی و کنترل عملکرد هزینه‌ها ادامه خواهند داد. مترورهای با تجربه‌ و با مدرک مهندسی علمی، ریاضی و مدیریت شغل و یا تجاری بهترین شغل را در آینده کارخانجات خواهند داشت.

دریافتی

حقوق مترورها با توجه به تجربه، تحصیل،‌ نوع پایه شرکت و صنعتی بودن آن متغیر است. دریافتی متوسط سالانه مترور در سال 2004 ممکن است به 49940 دلار برسد که 50درصد آن‌ها حقوق بین 38420 و 65620 دلار 10 درصد آن‌ها در حدود 30240دلار و مابقی حدود 84870دلار دریافتی دارند.

البته باید توجه داشت که زمینه کاری برای فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها با درجات علمی، مهندسی در رتبه بالاتری قرار دارد.

مهندس مترور پولساز پروژه‌ها می‌باشد.

خصلت‌های یک مترور

خصوصیات یک مترور عبارتند از:

7-1 دقت

دقت را شاید بشود به عنوان اصلی‌ترین پارامتر برای یک مترور دانست. زیرا کیفیت کار مترور تا حد زیادی به دقت او بستگی دارد. یک مترور دقیق داده‌ها را به بهترین وجه ممکن مورد تحلیل و بررسی قرار می‌دهد و خروجی‌های با دقت و خروجی بالا را ارایه می‌نماید.

در دست داشتن اطلاعات دقیق و بی‌نقص در یک پروژه باعث می‌شود که انجام پروژه با سرعت و کیفیت بالا انجام پذیرد. به علاوه مشخصات و اطلاعات دقیق در یک پروژه به‌طور مستقیم به مدیر پروژه کمک می‌کند تا یک برنامه زمان‌بندی دقیق را طراحی و تنظیم کند تا دو عامل زمان و هزینه در پایین‌ترین حد ممکن قرار گیرند.

دقت را می‌توان در 3 بخش تقسیم و مورد بحث قرار داد:

7-1-1 برآورد اولیه: اضافه یا کم شدن یک رقم صفر برآوردها باعث می‌شود که رقم مالی نهایی برآورده برابر کوچک‌تر یا بزرگ‌تر شود. برآورد اولیه با دقت پایین باعث می‌شود که پروژه با رکود روبه‌رو شود. بدین منظور که اطلاعات اشتباه باعث می‌شود که هنگام تأمین اعتبار، پروژه دچار مشکل شده و اعتبار به موقع تأمین نشود و درنهایت باعث ضعف مالی شرکت پیمانکار می‌شود و سردرگمی او را به دنبال خواهد داشت و یا بالعکس اعتبار اضافی در یک پروژه باعث می‌شود که بودجه اضافی پروژه از محل دیگر پروژه‌ها کاسته شود و سرمایه‌های ملی کشور به هدر رود.

7-1-2 دقت در مرحله مناقصه: برآورد غلط باعث می‌شود که پیمانکار هنگام شرکت در مناقصه با ارایه مبلغ پیشنهادی غلط وارد مناقصه شود. درصورتی‌که با رقم پیشنهادی پایین برنده می‌شود. در هنگام اجرای پروژه  با مشکلات مالی روبه‌رو می‌شود و یا این‌که رقم پیشنهادی پیمانکار بالا باشد، اصلاً در مناقصه برنده نخواهد شد. دقت در تعیین قیمت سبب می‌شود که آنالیزهای انجام شده جهت مناقصه و قیمت واقعی پروژه به دست آید.

7-1-3 دقت در مرحله اجرا: بالا بودن دقت در برآورد باعث می‌شود که پیمانکار به هنگام تأمین مصالح مناسب نموده و نیروی کار کارآمد را به خدمت بگیرد. این عمل باعث می‌شود که پیمانکار از هدر رفتن مصالح جلوگیری و با استفاده از نیروی کار مناسب باعث کاهش زمان اجرای پروژه و در نتیجه پایین آمدن هزینه‌ها شود.

7-2 سرعت

7-2-1 سرعت در تمامی مراحل زندگی مؤثر است. به خصوص در عملکرد یک مترور سرعت، نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند. 

7-2-2 بالا بودن سرعت کار یک مترور، منجر به انجام سریع‌تر مراحل انجام کار از زمان برآورد تا تنظیم صورت وضعیت قطعی می‌شود. البته باید در نظر داشت که سرعت بالا باعث افزایش ضریب خطا در محاسبات و خروجی‌های مترور نشود، مترور باید بتواند با ترکیب دو عامل دقت و سرعت، به بالا بردن کیفیت و کارآیی پروژه کمک کند.

7-2-3 هنگام تهیه برآورد یک پروژه، سرعت بالای مترور باعث می‌شود که مراحل ابتدایی انجام پروژه سرعت بگیرد. بدین معنی که انجام مناقصه با بالاترین کیفیت و سرعت صورت گرفته و پروژه‌های عمرانی بیش‌تری به مرحله اجرا برسند. هم‌چنین سرعت بالای انجام کار در مرحله برآورد باعث می‌شود که اشکالات نقشه نمایان شود.

7-2-4 سرعت بالای یک مترور در انجام یک پروژه عمرانی بدین معناست که صورت‌وضعیت‌ها به موقع تنظیم شده و پول مورد نیاز پروژه به موقع به پروژه تزریق شده و کار در مدت زمان کوتاه‌تری به پایان رسد. در نتیجه هرچه سریع‌تر به بهره‌برداری برسد و سرمایه‌های به کار رفته در پروژه از حالت خوابیدگی خارج شود.

7-2-5 هم‌چنین سریع بودن بدین معنی است که مترور بتواند به جای مدیریت یک پروژه متعدد بپردازد. هم‌چنین سرعت بالا و انعطاف‌پذیری شخص مترور به وی کمک می‌کند. علاوه بر انجام تنها یک فعالیت خاص، به فعالیت‌های جانبی نیز بپردازد.

7-3 کیفیت

7-4 امانتداری

می‌توان گفت که مترور مسؤولیت بسیار حساسی دارد. زیرا بخش عظیمی از مسایل مالی یک پروژه عمرانی به‌دست مترور پروژه، قابل حل است. عدم امانت‌داری وی تسبت به نگهداری و حفاظت از مدارک و مستندات صورت وضعیت‌ها می‌تواند باعث شکست و تحمل خسارت‌های سنگین مالی پیمانکار و یا کارفرما گردد.

هم‌چنین با توجه به این‌که یکی از ابتدایی‌ترین مراحل، تهیه برآورد می‌باشد، شخص مترور باید اسناد و قیمت‌های پروژه را که حالت محرمانه دارد به خوبی نگهداری نماید.

هم‌چنین مترور موظف به شرکت در جلسات و حفظ منافع مطلوب شرکت است.

وظیفه مترور است که کارهای انجام شده را جمع‌بندی کرده و در محل مناسب خود قرار دهد. زیرا ممکن است که یک کار از چندین آیتم تشکیل شده باشد.

7-4-1 مدارک و اسناد

7-4-2 اطلاعات

7-4-3 روش‌ها

7-5 وارد به امور و فنون مرتبط

مهندسی متره به دلیل این‌که در کشور ما جزو رشته‌های تخصصی دانشگاه‌ها نمی‌باشد، جایگاه خود را در مسایل مختلف پیدا نکرده است. ولی با توجه به این‌که سارمان مدیریت اقدام به چاپ 15 عنوان فهرست بهای مختلف در 4 رشته نموده است، به خوبی مشخص می‌نماید که این رشته از مهندسی دارای گستردگی و تخصص بالایی دارد.

آشنایی مهندس مترور نسبت به رشته‌های تخصصی و تسلط به مسایل مختلف در یک پروژه عمرانی کمک می‌کند که تمامی کارها در شرایطی پیش‌بینی شده و پیش‌بینی نشده را مد نظر قرار داده و برای هرکدام اقدام به تهیه صورت وضعیت مناسب بنماید. هم‌چنین تخصص مترور در رشته مورد فعالیتش به وی کمک می‌کند که اشتباهات احتمالی نقشه‌ها را در مرحله برآورد اولیه کشف نموده و به مرجع کارفرما یا مشاور اعلام نماید. این تخصص به وی کمک می‌کند که در هنگام تهیه برآورد یا صورت وضعیت کم‌ترین خطا یا دچار اشتباه شود.

در بخش مترور و علوم و فنون مرتبط کلیه سرفصل‌های مورد نیاز به‌طور کامل شرح داده شده است.

7-6 شروع قوی

موفقیت را در گرو دو عامل می‌توان شناخت. یک شروع قوی و دیگری پایان به موقع و موفقیت‌آمیز شروع قوی بستگی به داشتن اطلاعات و منابع کامل و اشراف مترور نسبت به این اطلاعات و منابع می‌باشد. به‌طور مثال توانایی و تبحر مترور نسبت به جمع‌آوری اسناد مورد نیاز تهیه صورت وضعیت منجر به تأیید و موفقیت صددرصد صورت وضعیت خواهد شد. بدین معنی که وقتی مترور بتواند اسناد را به‌طور کامل جمع‌آوری کند و در زمان مناسب به شکل صورت وضعیت درآورده، ارایه نماید و کار را به پایان برساند. می‌توان گفت که مترور دارای یک شروع قوی بوده است.

هم‌چنین مترور باید بداند که هر کاری را به چه صورت و در چه موقع و از کجا شروع کند. هنگام تهیه برآورد اولیه در صورتی که مترور نداند به چه صورت باید شروع به تهیه برآورد کند، به طور قطع، ‌برآورد به بن‌بست خواهد رسید.

یا اگر نداند که به چه صورت باید اقدام به نوشتن صورت وضعیت بکند، به‌طور قطع صورت وضعیت دچار سردرگمی شده و غیرقابل دفاع خواهد بود و در نتیجه با یک پایان شکست‌آمیز روبه‌رو خواهد شد.

7-7 داشتن دیدگاه نسبت به وضعیت

صورت وضعیت امری است که در آن می‌توان مزایای بسیاری را جست‌وجو نمود. تنظیم و ارایه صورت‌وضعیت می‌تواند به تعامل رساندن وضعیت مالی پیمانکار و هم‌چنین نشان دادن روند انجام کار به موقع ذی‌صلاح کارفرما نقش عظیمی را ایفا می‌کند.

دیدگاه مترور  نسبت به صورت‌وضعیت باید به نحوی باشد که امکان هیچ‌گونه خط‌خوردگی و یا از قلم افتادگی را نداشته باشد. تنظیم یک صورت‌وضعیت توسط یک مترور امری است حرفه‌ای که یکی از اسناد مهم یک پروژه عمرانی را می‌سازد.

7-8 ثابت قدم بودن

تخصص و دقت،‌ شخص مترور را مستقیماً به سمت موفقیت و به اتمام رساندن امور محول شده به وی هدایت می‌کند. هنگامی که یک مترور یک آیتم را وارد برآورد صورت‌وضعیت و یا آنالیز بهای قیمت می‌کند بایستی به قدری نسبت به آیتم  اطمینان داشته باشد که تحت هیچ عنوان تصمیم به حذف یا تغییر آیتم نگیرد. ثابت قدم بودن مترور پروژه کمک می‌کند که تنظیم اسناد مالی و عملیاتی پروژه به طور بهینه انجام پذیرد. 

هم‌چنین ثابت قدم بودن مترور به این معنی است که پروژه با بهترین کیفیت ممکن است صورت پذیرفته و هیچ‌گونه کم‌وکاست . یا اضافه‌کاری در طول انجام پروژه نبوده است.

7-9 ریزبینی

اجرای هر عمل شامل مجموعه‌ای گسترده از مصالح،‌ ابزار، نیروی کار با تخصص‌های مختلف می‌باشد. یک مترور کارآمد باید به قدری دقیق و درتماس با انجام کار باشد که کوچک‌ترین ابزار را ببیند. به‌طور مثال در اجرای عملیات آرماتوربندی، ‌مترور برای تنظیم قیمت نهایی هر کیلوگرم آرماتور بسته شده باید به عواملی نظیر کارگر ساده، سر آرماتوربند، میل‌گرد و مفتول سیاه و هم‌چنین حمل مصالح فلزی مورد مصرف سازه، تجزیه نمود.

زیربینی برای انجام هر عمل باعث می‌شود که در طول اجرای پروژه پیمانکار یا کارفرما با کمبود منابع مالی مواجه نشده و کار با حداکثر دقت ممکن است انجام پذیرد.

7-10 تعهد به اصول اخلاقی

یک مترور دارای شغلی است که دارای بیش‌ترین امکان درگیر شدن با مسایل خلاف اخلاق حرفه‌ای است. می‌باید که امور مالی شرکت را به خوبی حفظ نموده و اطلاعات مناقصه را به خوبی حفظ کند و اطلاعات و قیمت‌ها را خارج نکند.

هم‌چنین مترور به دلیل این‌که مجریان و مسؤولین پروژه نظیر پیمانکارهای مختلف، مشاور کارفرما در ارتباط نزد یک قرارداد باید بیش‌ترین تعهد را به اصول اخلاق حرفه‌ای داشته باشد تا اهداف پروژه قابل دسترسی باشد. هم‌چنین مترور به دلیل این‌که فشار کار زیادی را تحمل می‌نماید باید بتواند تحت این فشار و خستگی ناشی از آن روابطش را با اطرافیان حفظ نماید.

7-11 عشق به کار

عشق کلمه‌ای است که ذات اقدس الهی سرچشمه گرفته و در فطرت آدمی نهاده شده است. واژه عشق در فرهنگ به معنی دوست داشتن به حد افراط است و برگرفته از اسم گیاهی به نام عشقه است. این گیاه هنگام رشد به دور تنه درخت می‌پیچد، تا حدی که باعث خشک شدن درخت می‌شود. به‌طور معمول هرکسی، هر کاری می‌کند، نسبت به کارش عشق دارد. ولی عشق یک مترور نسبت به کارش تفاوت دارد. یک مترور عشقی آمیخته به علم برای کار دارد و باید هر روز این علم را بالا ببرد و دانسته‌هایش را به روز کند. زیرا این لازمه کارش می‌باشد. یک مترور عاشق،‌برای انجام دادن کارش هرگونه شرایطی را تحمل نموده و نسبت به کارش و به اتمام رساندن آن، احساس تعهد می‌نماید. 

هم‌چنین عشق آمیخته به علم مترور باعث می‌شود که برای هر مشکلی به دنبال راه حل بگردد زیرا عشق او تشویقش می‌کند که کار را به اتمام برساند.

در نهایت می‌توان گفت که مترور عاشق حاضر است که خود را فدای پروژه در اختیارش بکند.

7-12 تنظیم به موقع صورت‌وضعیت و رسیدگی آن

در هنگام اجرای عملیات پروژه معمولاً مترور در آخر ماه شمسی، وضعیت کلیه کارهایی که از شروع پروژه تا آن تاریخ انجام داده و هم‌چنین وضعیت مصالح و تدارکات لازم برای اجرای پروژه که در پای کار موجود است تعیین و براساس نرخ‌های منضم به پیمان، تقویم می‌نماید.

هنگام رسیدگی به صورت وضعیت‌ها نیز مترور متخصص می‌تواند با قدرت از صورت وضعیت دفاع بنماید. به این دلیل که نسبت به کلیه جوانب کار، آگاهی کامل دارد. 

یک مترور باید بداند که در تنظیم کردن صورت وضعیت،‌ هدف فقط نوشتن نیست. بلکه باید چندین هدق را دنبل کند. براساس شرایط عمومی پیمان، پیمانکار موظف است به طور ماهانه اقدام به تهیه و ارایه صورت‌وضعیت نماید.

دیدگاه مترور نسبت به صورت وضعیت باید به نحوی باشد که دقیقاً به دنبال به دست آوردن اهداف متعالی آن باشد. هدف‌هایی نظیر تزریق به موقع پول،‌ نشان دادن میزان پیشرفت فیزیکی پروژه و...

هنگامی که صورت‌وضعیت به‌طور دقیق و منظم تهیه شود، هزینه‌های پروژه به موقع تأمین شده و باعث سرعت گرفتن اجرای پروژه می‌شود.

هم‌چنین شرکت پیمانکار با توجه به این‌که به‌طور منظم درآمد خویش را دریافت می‌کند با تنظیم مخارج و درآمدها به تدریج در جهت مالی تقویت شده و توانایی انجام پروژه‌های متعدد را در آن واحد پیدا می‌کند.

از طرف دیگر، با انتقال صورت وضعیت‌ها به مقطع دیگر و با ارایه صورت‌وضعیت‌های به موقع و دقیق، مقدار پیشرفت فیزیکی کار برای کارفرما به دقت تعیین می‌شود اقدام به تکمیل و تنظیم جداول زمان‌بندی پروژه می‌نماید.

هم‌چنین با جمع‌بندی این اهداف به این مسأله می‌رسیم که با تنظم به موقع صورت‌وضعیت در پروژه‌های عمرانی، به دلیل سرعت گرفتن پروژه‌ها و رونق گرفتن مسایل اقتصادی مرتبط با این زمینه از فعالیت‌ها،‌ بخشی از مسابل اقتصادی جامعه نیز رونق می‌گیرند.

7-13

عواملی که می‌تواند مترور را به سمت موفقیت هدایت کنند،‌ بسیارند. ولی یکی از این خصایص داشتن ذهن بایگان است. داتن ذهن بایگان بدین معنی است که مترور بتواند تمام اطلاعات را به ذهن خود بسپارد. وی هنگام بازدید از پروژه‌ با نکات بسیار ریزی برخورد می‌کند. وی باید این قابلیت را داشته باشد که تمام این نکات را به ذهن سپرده و در زمان مناسب از آن‌ها استفاده نماید.

هم‌چنین وی بایستی قادر باشد به هنگام نوشتن و تنظیم صورت‌وضعیت کلیه جوانب امر را سنجیده و کار بندد.  تمای قسمت‌های ریز را لحاظ کند. از طرفی وی باید قادر باشد که هنگام رسیدگی و تصحیح صورت‌وضعیت نیز کلیه صورت‌مجالس و دستور کارها را به دقت آماده کرده و دسترس نگاه دارد. هم‌چنین از تکرار غیرضروری و نابه‌جای صورت‌مجالس در صورت‌وضعیت‌ها جلوگیری کند.

7-14 مستندسازی

مدارکی که برای اثبات هر عددی به آن استناد می‌شود، مستندات نامیده می‌شود. در پروژه‌های عمرانی،‌ مستندات شامل صورت‌مجالس، ‌دستور کارها،‌ عکس‌ها،‌ نقشه‌های مصوب اجرایی و نقشه‌های ازبلیت است. یکی از مهم‌ترین خصوصیات مترور مستندسازی است. مستندات از لحاظ جغرافیایی،‌شرایط اقلیمی،‌ نوع زمین به انواع گوناگونی تقسیم‌بندی می‌شوند. مترور باید هم‌زمان با انجام یک قسمت از کار اقدام به تهیه صورت‌مجلس نماید تا بتوان به کمک آن اقدام به تهیه گزارش‌های روزانه و ماهانه نموده و تطبیق دادن با برنامه زمان‌بندی و کارهای انجام شده به عنوان یکی از مستندات از آن نماید.

تهیه صورت‌مجالس بلافاصله پس از اتمام کار و در نتیجه تنظیم صورت ‌وضعیت در زمان مناسب،‌ حجم صورت‌وضعیت را کاهش داده و رسیدگی به آن را آسان می‌کند. دسته دیگری از مستندات که قابل استفاده هستند، دستورات مکتوبی هستند که توسط کارفرما به پیمانکار جهت تغییرات در نقشه‌های پروژه ابلاغ می‌شود.

هم‌چنین تهیه و ترمیم جزییات اجرایی مربوط به یک قسمت از کار را که مطابق نقشه اولیه اجرا نشده باشد، ازبلیت گویند. مستندات یاد شده باید معتبر باشد. بدین معنی که باید به تأیید کارفرما، ‌مشاور،‌ دستگاه نظارت و نماینده پیمانکار رسیده باشد.

توانایی مترور در مستند ساختن کارهای انجام شده در پروژه بدین معنی است که پروژه باید با حداکثر کیفیت و سرعت انجام پذیرد.

7-15 اصول و فنون مذاکره بالا

یک مترور با کلیه قسمت‌اهی اجرایی و نظارتی پروژه در تماس می‌باشد. همانند سرناظر،‌ رییس کارگاه،‌کارگر ساده،‌ مهندس مجری پروژه علاوه بر دارا بودن دقت و  ریزبینی و دیدگاه و وارد بودن به علوم و متون مربوط و... باید توانایی مذاکره کردن را نیز داشته باشد. زیرا وی برای جمع‌آوری برخی از اطلاعات و خواسته‌هایش باید به مذاکره یا عوامل درگیر با پروژه بپردازد.

مترور هنگام رسیدگی به صورت وضعیت باید در بعضی مواقع دلیل آوردن برخی آیتم‌ها را برای ناظر پروژه مشخص نماید.

هنگامی که وی مسلط به فنون مذاکره نباشد، راضی کردن ناظر به سختی صورت گرفته و بعضاً امکان‌پذیر نیست.

هم‌چنین چون یک مترور، باید آشنا به بازار باشد، باید بتواند به راحتی با فروشندگان و تولیدکنندگان کالا ارتباط برقرار نماید تا این آشنایی وی به طور مداوم قابل به روزرسانی باشد و یا در نظر بگیرید که مترور از طرف ناظر برای رسیدگی صورت وضعیت مشغول به کار باشد. وی باید به قدری نسبت به اطلاعات و فنون مربوط به پروژه تجربه باشد که بتواند با پیمانکار درمورد اختلاف نظرات به توافق برسد.

7-16 خلاقیت

یک مترور خلاق یعنی یک مترور کارآمد. برای این گفته می‌توان دلایل بسیاری بر شمرد تا اثبات کرد ه خلاقیت در کار مترور چه نقشی دارد. یک مترور خلاق با ابداع روش‌های ابتکاری منحصر به فرد کار برآورد را پایان می‌دهد.هم‌چنین وی با هوش و نکات خاص نسبت به جمع‌آوری اطلاعات اقدام نموده و با هوش خلاقانه و هم‌چنین کارآمد نسیت به تنظیم صورت‌وضعیت اقدام می‌نماید. هم‌چنین هنگام رسیدگی با سرعت و سهولت بیش‌تری انجام پذیرد. یک مترور خلاق برای پیشبرد اهداف پروژه فعالیت می‌کند. به‌طور مثال وی برای سرعت بخشیدن به انجام کار در پروژه و تأمین مصالح دست به یافتن مراکز خرید مصالح از منابع متفاوت و جدید می‌نماید تا هزینه را کاهش و مسافات حمل را کوتاه کند.

مآخذ : وبسایت روزنامه مناقصه مزایده